جـِبرِئیل ، در زبان عبری به معنای « مرد خدا » است.
همچنین در لاتین جبرئیل « گابریل » (Gabriel) نامیده می شود.
جـِبرِئیل ، یکی از چهار فرشته مقرب و برترین آنها و در ادیان ابراهیمی، رابط میان خداوند و پیامبران بشمار می‌آید.
این نام تلفظ های دیگری چون جبرائیل و جبریل نیز دارد.
از جبرئیل به نام‌های فرشته وحی، امین وحی، عقل اول، ناموس اکبر، روح اعظم، روح الامین، روح و ... نیز یاد می‌شود.
حافظ او را سروش نامیده است.
در تاریخ یهودیت، مسیحیت و اسلام از نقش جبرئیل بسیار نقل شده است.
 |
| جبرئیل |
بنا به گفته پیروان اسلام جبرئیل گاهی به صورت واقعی خود و گاهی به شکل جوانی خوشرو به نام دحیه کلبی نزد محمد می آمد.
جبرئیل در شب معراج همسفر محمد بود و در منتهای معراج، در سدرة المنتهی باز ماند .جبرئیل به محمد گفت دیگر اجازه ندارد که پیش رود، و محمد به تنهایی به معراج ادامه داد.
بنا بر بعضی روایات مسلمانان، جبرئیل پنجاه بار بر ابراهیم ، جبرئیل چهارصد بار بر موسی ، جبرئیل ده بار بر عیسی و جبرئیل بیست و چهار هزار بار بر محمد نازل شده است.
شیخ مفید در روایتی آورده‌است : «جبرئیل در میان فرشتگان به شکل مردی میان بالا، سپید پیشانی، سیه چشم، و دارای چهار بال سبز مرصع لؤلؤ است.»
و در حدیث دیگری او دارای ششصد بال مرصع به در است.
